Vorige week brachten we ambtenaren van verschillende overheidsinstanties en boeren bijeen om met elkaar te praten en belangrijker nog, naar elkaar te luisteren. Tijdens deze editie van Welkom in het Wij.land was er ruimte voor ambtenaren om vragen te stellen aan boeren en mee te denken over hun unieke situatie. Een kans om het beleid waar met zoveel passie aan wordt gewerkt in de praktijk te zien. Want wat betekenen al die afspraken en regelgeving op het erf van bijvoorbeeld André Hopman of Saskia Joha?

Beleid in de praktijk

Aan vier tafels zitten vier boeren met allemaal heel verschillende bedrijven. Ze hebben allemaal hun unieke casus voor zich liggen en een flinke zak speelgoedfiguurtjes. Om hen heen zitten beleidsmedewerkers, veel van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit maar ook vanuit de gemeente en de provincie. De boeren mogen met behulp van de figuurtjes hun bedrijf uitleggen en laten zien waar de knelpunten met het beleid zitten. Onze collega Lisa legt uit dat het werken met figuurtjes helpt om de dialoog concreet te maken. Want dat ambtenaren en boeren graag uitleggen weten we, maar door al dat geluid gaat luisteren soms moeilijker.

“Door het neerzetten van de casus zie je ook gewoon hoeveel impact het beleid heeft. Dat het gaat om een gezin wat dit beleid raakt. Dat maakt het wel echt.”

Hier en daar stuitten de gesprekken op knelpunten. De frustraties lopen aan een enkele tafel zelfs hoog op. Maar sommige ambtenaren en boeren komen erachter dat ze juist dezelfde dingen willen, zoals een kleinere veestapel met meer ruimte voor diversificatie, een goede waterkwaliteit en meer ruimte voor biodiversiteit.  

“Er zit angst dat er verkeerde dingen worden gedaan in het gebied, maar zo krijgen we ook geen kansen om goede dingen te doen.”

Communicatie tussen ambtenaren onderling niet altijd soepel

Maar niet alleen de communicatie tussen ambtenaar en boer lijkt soms moeilijk te verlopen, sommige overheidsinstanties staan elkaar onbedoeld in de weg bij het voeren van een helder beleid. Eén van de boeren produceert teveel mest om op zijn eigen land uit te mogen rijden, hij moet zijn mest daarom afvoeren. Maar minder mest betekent minder eiwitrijkgras, gras dat nodig is voor de koeien om voldoende melk te produceren. Extensivering kan alleen als er meer grasland bijkomt, wat voor deze boer geen mogelijkheid is, en dus moet hij kunstmest inkopen.. Wanneer hij aan de bel trekt blijkt dat er meerdere mensen van verschillende overheidsorganen bij dit beleid betrokken zijn en er allemaal wat over te zeggen hebben. Het resultaat is dat het probleem blijft liggen, en de boer kunstmest blijft gebruiken. Dat wil de boer niet, maar de overheid ook niet!

De aanwezige ambtenaren zien aan de tafels waar oplossingen spaak lopen en kunnen gelijk met collega’s van verschillende instanties bespreken hoe het beter kan.

“Ik merk dat ik door deze dag en dit gesprek morgen weer met goede moed naar Den Haag ga, omdat ik weer geloof dat ik iets kan bijdragen.”

Wat gaan we dóen?

Het is geen dag van kant en klare oplossingen, maar er wordt wel gepraat en geluisterd. Als we aan het eind van de dag aan de aanwezigen vragen of ze willen opschrijven wat ze gaan doen voor de toekomst van het veenweidelandschap word duidelijk hoe graag ambtenaren en boeren mee willen werken aan oplossingen.

“Ik ga mijn collega’s en leidinggevenden erop wijzen dat er maatwerk nodig is op boerderijen.” ambtenaar

“Ik ga binnen mijn deelgebied concrete afspraken maken voor het beter en scherper afspreken hoe we het praktijkniveau van de boer beter verbinden aan de abstractere wereld van de provincie/het rijk.” ambtenaar

“Ik ga stageplekken aan bieden voor LNV, de Waterschappen en de provincies. Zo kan ik beter uitleggen wat er speelt en hoe we met elkaar vooruit kunnen.” boer

“Ik ga bij de ontwikkeling van beleid actiever de potentiële gevolgen ervan op de grond in beeld brengen, en dit actiever toetsen bij potentiële stakeholders.” ambtenaar

“Ik ga morgen de kaders voor waterkwaliteit in het veenweidegebied zo helder mogelijk formulieren. Dat gaat gewoon gebeuren.” ambtenaar

Iedereen gaat wat doen voor het veenweidelandschap, en het liefst doen ze het zo snel mogelijk. Concrete afspraken en heldere plannen, met meer ruimte voor maatwerk en een beter begrip over hoe beleid praktijk wordt. Vrijwel iedereen gaat met wat frisse inzichten weer terug naar het bureau of de boerderij. Als we boer André aan het eind van de dag vragen hoe het was zucht hij diep, “het is me meegevallen”.
 
Wij.land onderzoekt de mogelijkheid om meer van dit soort bijeenkomsten te organiseren voor verschillende provincies. Zo willen we meer gemeenschappelijke belangen vinden tussen boer en ambtenaar, maar ook amtenaren van verschillende instanties aan elkaar verbinden. Wil je dat we Welkom in het Wij.land in jouw provincie organiseren? Neem contact met ons op via contact@wij.land