We doen al zo’n drie jaar onderzoek naar het natuurinclusieve verdienmodel van boeren. Ondertussen hebben we al behoorlijk wat geleerd over hoe dat verdienmodel in elkaar steekt. We delen graag drie geleerde lessen met je!

Een groot deel van natuurinclusief verdienen is besparen

Uit het onderzoek blijkt dat melkveehouders die kiezen voor een extensieve bedrijfsvoering, waarbij minder melk per hectare of per koe wordt geproduceerd, aanzienlijke kostenbesparingen kunnen realiseren. Deze besparingen komen voornamelijk voort uit lagere krachtvoerkosten en lagere bewerkingskosten per hectare. Extensieve bedrijven gebruiken bijvoorbeeld 30% minder krachtvoer per 100 kg melk dan intensieve bedrijven. Bovendien hebben deze bedrijven vaak lagere diergezondheidskosten en besparen ze op arbeid, machines en meststoffen.

“Voor mij houdt dat in ik probeer de kosten zo laag mogelijk te houden door zo min mogelijk aan te voeren en zo veel mogelijk voer van het eigen land te halen. Zo halen we 74% eiwit van eigen land doordat we veel doen aan weidegang en weinig krachtvoer voeren. Met weinig mest en kunstmest halen we toch hoge droge stof opbrengsten door slim uit te rijden: veel kleine giften, alleen uitrijden bij regen. Ik maai pas laat: soms pas half mei, en doe de koeien vroeg naar buiten. We hebben een robuuste koe: Zwartbont voor een klein deel gekruist met Brown Swiss en MRIJ, die het goed doet op een sober rantsoen. We houden onze koeien ook lang aan: gemiddeld hebben we een afvoerleeftijd van bijna 8 jaar. Zo hoeven we minder jongvee aan te houden, dat scheelt ook weer voerkosten. Dat alles samenmaakt dat je hoop een kosten bespaart: en wat je niet uitgeeft, hoef je ook niet terug te verdienen” Cock Verwij

Het vergt veel vakmanschap, maar het verdienmodel staat of valt ook door factoren waar je geen invloed op hebt

Hoewel extensieve bedrijven aanzienlijke kostenbesparingen realiseren, is het kiezen van het juiste verdienmodel een grote uitdaging. De diversiteit in verdienmodellen is groot, en het vergt veel creativiteit en vakmanschap om een positief resultaat te behalen. De spreiding in resultaten binnen de meest extensieve groep is aanzienlijk, wat aangeeft dat het vinden van een winstgevend model niet eenvoudig is. Factoren zoals toegang tot grond en de afhankelijkheid van pachtgrond spelen hierbij een belangrijke rol, omdat onzekerheid over landgebruik de economische stabiliteit kan beïnvloeden.

Met een neventak kan je de maatschappelijk waarde die je brengt verzilveren

Veel extensieve bedrijven profiteren van neventakken die bijdragen aan hun financiële resultaat. Bijvoorbeeld, acht van de vijftien bedrijven in de meest extensieve groep hebben een neventak met een saldo boven de €5.000. Deze neventakken, zoals toerisme of directe verkoop van producten, helpen de maatschappelijke waarde die door het bedrijf wordt gerealiseerd te verzilveren. Daarnaast ontvangen bedrijven in de gemiddeld extensieve groep vaak premies uit duurzaamheidsprogramma’s, wat hen helpt om hun bedrijf economisch levensvatbaar te houden ondanks lagere melkproductie.

Conclusie

Natuurinclusief verdienen in de melkveehouderij biedt zowel kansen als uitdagingen. Extensieve bedrijfsvoering kan leiden tot aanzienlijke kostenbesparingen, maar het kiezen van het juiste verdienmodel blijft lastig, vooral wanneer er niet zoveel flexibiliteit is. Neventakken en duurzaamheidsprogramma’s spelen een belangrijke rol in het financieel gezond houden van deze bedrijven. Het is duidelijk dat de overgang naar een natuurinclusieve bedrijfsvoering economisch haalbaar kan zijn, maar dat de juiste strategie en creativiteit essentieel zijn om succes te behalen. Verdere onderzoeken zijn noodzakelijk om de lange termijn effecten en de kosten die komen kijken bij het omschakelen naar natuurinclusief beter te begrijpen. Meer informatie over ons onderzoek lees je hier.