Vanuit huis werkend bellen we met Myrte Rischen, melkboerin bij MOMA, en mede-oprichter van het Grond Verbond. Ook tijdens de lockdown wordt er hard gewerkt. Plannen maken, aanvragen indienen en evenementen voorbereiden voor wanneer het weer mag. Met Myrte blikken we terug en vooruit in een project dat mede door het innovatiefonds van Wij.land tot stand gekomen is; het Grond Verbond.

Waarom MOMA en het Grond Verbond?

Myrte omschrijft MOMA als een lokale voedselverwerker die voedsel en de verhalen daarachter naar de mensen in Amsterdam brengt. Daarmee verbindt MOMA boeren en burgers aan het landschap en aan elkaar. MOMA vindt dat wij allemaal – boeren, voedselverwerkers, en consumenten – medeverantwoordelijk zijn voor een gezond landschap.

Maar momenteel bestaat er nog geen manier voor de consument om die verantwoordelijkheid te nemen en mee te praten. Daarom is het Grond Verbond in het leven geroepen. Het initiatief is een samenwerking tussen boeren en burgers rondom Amsterdam. Zij willen ecologisch landschapsherstel een inherent onderdeel van de lokale voedselketen maken. Het doel is dat consumenten direct mee kunnen beslissen over het landschap.

Wat is de rol van het Wij.land innovatiefonds geweest?

Doordat Wij.land samenwerkt met boerderij de Groene Griffioen, waar MOMA de melk van verwerkt, is samenwerking vanzelf ontstaan.

Myrte: “Het innovatiefonds heeft het mogelijk gemaakt het Grond Verbond op te richten en vorm te geven afgelopen jaar. Met deze steun hebben we samen met 25 boeren en burgers uit de regio een collectief creatieproces door kunnen lopen. We hebben veel bereikt en geleerd in dit jaar.”

Hoe heeft het Grond Verbond zich ontwikkeld?

“Met 25 pioniers hebben we het Grond Verbond-model vormgegeven. Het was een leuk en creatief proces dat we als een spel hebben doorlopen. In de eerste bijeenkomst stond het identificeren van gemeenschappelijke waardes van het landschap centraal. Tijdens de tweede bijeenkomst is een besluitvormingsmodel vormgegeven. Vervolgens zijn we bijeengekomen om de uitvoering in kleine vorm te testen. Hoe zien we bijvoorbeeld beheer en monitoring in de realiteit voor ons? Nu kunnen we van start!”

Wat hebben jullie geleerd in dit proces?

“Het belangrijkste dat we hebben ontdekt is dat er in alle delen van de voedselketen grote bereidheid tot verbinding is. Zowel boeren als consumenten willen graag bij elkaar komen en op zoek naar alternatieve vormen van de huidige voedselketen, meer dan we hadden verwacht nog. De consument vindt het vooral heel leerzaam welke perspectieven boeren hebben, en dat daar grote variatie in bestaat. Andersom zijn boeren net zo benieuwd naar het perspectief van mensen in de stad en wat de consument nou wil. De bereidheid om samen te komen was er, maar het platform miste nog. Al deze mensen hebben een ander taalgebruik. Desondanks zitten zij best wel op één lijn zitten over wat ze willen met het landschap.”

“Ook hebben we geleerd dat de persoonlijke aandacht die je erin steekt terugkomt in persoonlijke verbondenheid. De deelnemers kregen ieder een stukje veen, dat we bij sommigen persoonlijk hebben langsgebracht. Dat geeft al een speciale band met elkaar, en de zorg voor het landschap.”

“Tot slot blijft het soms een vraag hoe we met elkaar tot concrete actie komen. Het blijft een uitdaging om grote idealen om te zetten in acties zonder af te doen aan de grootse dromen. Dat is een doorlopend thema waar we in blijven leren.”

Als je jezelf een jaar geleden een tip mocht geven, wat zou dat zijn?

“Stop niet te veel tijd in het perfectioneren van je plan, maar start gewoon. Door het te gaan doen gaat alles meer vanzelf en ook sneller. Toch zou ik wel willen meegeven nog beter na te denken over het waarborgen van de betrokkenheid van de community. Vooral het zelf-organiserend vermogen van de community kan groter. Nu valt of staat het met onze inzet. Dat kan hopelijk nog beter ingericht worden.”

Wat staat er binnenkort te gebeuren?

“We hopen in februari echt van start te gaan, we staan echt te popelen! We gaan twee Grond Verbond cycli doen van ieder een half jaar. De eerste vindt plaats bij de Groene Griffioen, de tweede locatie staat nog niet vast. Een cyclus houdt in dat we ideeën voor herstelprojecten gaan ophalen én uitvoeren.”

“Ondertussen zullen we met Pakhuis de Zwijger de cyclus evalueren en delen met iedereen. We willen het vaker uitvoeren en open source delen zodat anderen makkelijker hetzelfde kunnen doen.”

Doe mee!

Binnenkort kan iedereen ideeën aandragen voor ecosysteemherstel via de eerste Grond Verbond cyclus. Na een Grond Markt van alle ideeën die plaatsvindt op de boerderij is er mogelijkheid tot stemmen op je favoriete idee. Stemrecht vervaardig je als consument bij het kopen van de producten van MOMA. Tot slot is er een plant- of zaaidag. Op deze dag wordt de gekozen herstelactie uitgevoerd in het landschap. Vervolgens start een nieuwe cyclus op een andere locatie. Doe je mee?