Het belang van goed weiden volgens Peter Takens

“Een koe wil, net als ik, van een schoon bord eten.” Dit is een van de weide-wijsheden van Peter Takens, kringlooplandbouw expert. Hij bedoelt hiermee dat een koe graag in een schone wei graast, waar bijvoorbeeld niet pas geleden drijfmest over is uitgereden, want dat maakt het gras minder smakelijk.

Peter begeleidt de Wij.land grazersstudiegroep en geeft boeren advies op maat in een zogenaamd ‘weideplan’. We vroegen Peter naar deze plannen en waarom ze zo belangrijk zijn.

 

Peter, allereerst, wat levert goed weiden op?

Als je het weiden goed in de vingers hebt kan het je veel opleveren, voor zowel je bodem als financieel. Vers weidegras kost ongeveer 7 cent per kilo drogestof, terwijl kuilgras met alle handelingen zo’n 15 cent per kilo drogestof kost. Dus zoveel mogelijk vers gras in je koeien krijgen en dit omzetten in melk, levert je meer rendement op en bespaart kosten. Daarnaast is de kwaliteit van vers gras ook beter ten opzichte van kuil en dat levert een hogere melkkwaliteit op. Een ander voordeel is dat het bodemleven gestimuleerd wordt door het begrazen, wat zeker in het vroege voorjaar de grasgroei beter op gang brengt. Tenslotte is er nog het voordeel dat de manier waarop de koe het gras ‘afsnijdt’ het de plant minder stress oplevert dan als het wordt afgemaaid. De koe, het gras en de bodem zijn als het ware perfect op elkaar ingespeeld, terwijl machines juist dit systeem kunnen verstoren.

Zijn er ook nadelen?

Goed weiden is wel een tijdrovende investering. Je moet namelijk continue je grasgroei in de gaten te houden en daarop bijsturen. Je moet de koeien ook vaker verplaatsen, in sommige systemen zelfs meerdere keren per dag. Daarom is het belangrijk dat je als boer een weide-systeem kiest dat bij je past. En dat is waar het weideplan om de hoek komt kijken.

Wat bespreek je met de boeren tijdens het maken van een weideplan?

We kijken onder andere naar de bedrijfsgegevens zoals de hoeveelheid koeien, huiskavel en naar de infrastructuur. Kunnen de koeien het gras goed bereiken? Ze hebben een hekel aan veel bochten te moeten draaien. Hoe zijn de koepaden eraan toe? We maken een overzichtskaart en we kijken naar de individuele wensen en doelstellingen van de boer.

Heb je enkele ‘altijd goed’ tips voor boeren?

Zoals ik al zei wil een koe graag van een schoon bord eten. Dat betekent dus dat je bijvoorbeeld beter eerst alle percelen kort kunt laten voorweiden en daarna pas mest uitrijden. Dit voorweiden zorgt er ook voor dat de bodem overal even kort gestimuleerd wordt, waardoor het gras harder groeit.

Daarnaast heb ik nog als advies: laat je gras niet te kort afgrazen. Hoe korter het gras wordt afgegraasd, hoe meer de processen in de plant en de wortels tot stilstand komen (o.a. fotosynthese). Dan heb je dus minder hergroei. Zeker het begin van het weideseizoen is dit erg belangrijk. Laat de weides dan niet te snel kaal eten!

Tot slot, Peter, heb je nog een uitsmijter voor ons?

Weiden is schrijden, sjouwen is verbouwen. Oftewel: een koe die goed weidt, zie je schrijden door het weiland. Als de koe moet zoeken naar geschikt gras en veel heen en weer gaat lopen (sjouwen), wordt je mooie grasmat verbouwd.

Wil je meer weten over de praktijk? Wij spraken de boeren Albert uit de Kwakel en Monique uit Kamerik over hun ervaringen met beweidingsplannen maken. Zij kregen advies van Peter Takens en ervaren de voor- en nadelen in de uitvoering. Lees ook deel 2 van Meer gras spekt de kas.