kruidenrijk grasland

Steeds meer boeren zaaien kruidenrijk grasland in, oftewel grasland met diverse soorten grassen en kruiden. Goed voor biodiversiteit, de bodem en koegezondheid. Maar het zaaien en behouden van kruiden op veengrond is een uitdaging. Samen met boeren en experts leren we hierover in pilots.

Vroeger waren alle graslanden in de melkveehouderij kruidenrijk. Maar door veranderingen in graslandmanagement, met een intensieve bemesting, en een sterke focus op een hoge opbrengst is kruidenrijk grasland nu eerder uitzondering dan regel. Bij herinzaai van het grasland worden vaak eenzijdige zaadmengsels van Engels raaigras gebruikt, wat een hoge voederwaarde heeft en goed tegen betreding kan. De laatste jaren neemt de roep om een herwaardering van kruiden echter weer toe, vanwege voordelen voor natuur en koegezondheid.

• Verbetering van de bodemstructuur en diepere beworteling;
• Meer eiwit van eigen land kunnen halen;
• Door een diverser wortelpatroon is de vastlegging van organische stof, stikstof en koolstof in de bodem groter;
• Meer droogteresistentie en water-vasthoudend vermogen;
• Een gevarieerd rantsoen met meer vitaminen en mineralen leidt tot een betere koegezondheid;
• Meer diversiteit in het grasland zorgt voor meer insecten en daarmee voor meer weidevogels;
• In toenemende mate levert het financiële waardering op bij de zuivelcoöperaties.

Wij.land ondersteunt een groeiende groep boeren om kruidenrijk grasland te ontwikkelen. Maar ook al is kruidenrijk grasland eeuwenoud, er is veel dat we nog niet weten en herintroductie van kruiden op veengrond is niet gemakkelijk. Met name het in stand houden van kruiden in het weiland stelt boeren voor uitdagingen vanwege de stikstoflevering van veengrond, die het gras op voorsprong zet. Terwijl kruiden juist in iets schralere omstandigheden gedijen.

Kruidenrijk grasland vraagt om een andere manier van werken. Bijvoorbeeld minder stikstof (kunstmest) strooien en het af toe opnieuw doorzaaien van kruiden. Deze onzekerheden maakt dat er nog veel terughoudenheid is als het gaat om de toepassing van kruidenrijk grasland.

Met dit project willen we boeren ondersteunen, door o.a. een financiële vergoeding te bieden voor de zaden, door kennisuitwisseling te faciliteren, en door advies op maat te geven. In de pilot testen we verschillende mengsels en verschillende technieken van doorzaaien. We monitoren de ontwikkeling van de vegetatie en onderzoeken samen hoe we de kruiden het beste kunnen ontwikkelen en beheren voor maximaal resultaat. Centraal staan het delen van kennis en het leren van elkaar.

Een van de deelnemers is Ramona Schalkwijk uit Montfoort. Zij wil weten of het inzaaien van kruidenrijk grasland kan helpen bij de omschakeling naar een regeneratief bedrijf. Daarbij onderzoeken we samen de implicaties voor het verdienmodel, voornamelijk een verlaging van krachtvoerkosten. In de eerste fase zal Ramona een krachtvoer-vervangend gewas telen om de stikstofvoorraad in de bodem te verlagen en de krachtvoerkraan een stukje dicht te draaien. Vervolgens wordt er een kruidenrijk mengsel ingezaaid met onder andere klavers, weegbree en cichorei.