Samen met een groep boeren en de Rabo Carbon Bank voeren we een proefproject uit met het genereren en verkopen van klimaatcredits. Naar aanleiding van het project (lees hier meer) en het persbericht (lees hier) kan het zijn dat er nog vragen onbeantwoord blijven. Hier willen we ingaan op enkele veelgestelde vragen.
Heb je een vraag die hier niet bij staat, of wil je op de hoogte worden gehouden van dit project? Neem dan contact op via contact@wij.land.
Model en maatregelen
Welke maatregelen doen mee in de pilot?
De volgende maatregelen doen mee in de pilot:
- Bovengronds mest uitrijden
- Bodemverbetering met compost of bokashi
- Inzaaien van een kruidenrijk grasland
- Het optimaliseren van de begrazing
- Niet scheuren of minder ploegen
- Het reduceren van kunstmest
- Het aanwenden van vaste mest
- Het verhogen van het grond- of slootwaterpeil
Wordt veenoxidatie meegenomen?
Ja. Van alle deelnemende percelen wordt het effect van de maatregelen op veenoxidatie bepaald. Boeren op veengrond die hun peil (blijvend) verhogen hebben fors lagere uitstoot.
Wordt de maatregel ‘minder koeien’ meegenomen?
Ja. Extensief beheer staat niet in de lijst met maatregelen maar het model houdt rekening met het totaal aantal koeien, hun leeftijd en het aantal dieren per hectare.
Wordt CO2 vastlegging of broeikasgasreductie beloond? Hoe wordt dat gemeten?
We meten allebei. In 2021 zijn grondmonsters genomen en in 2024 doen we dat nog een keer om te bepalen of er extra koolstof (C) in de bodem is vastgelegd. Daarnaast rekenen we met een klimaatmodel uit wat de broeikasgasuitstoot was toen de boeren begonnen met regeneratieve landbouw (tussen 2019 en 2021), en draaien we het model elk jaar op basis van de maatregelen die dat jaar zijn toegepast. In 2024 wordt de gemeten koolstoftoename beloond, plus een eventuele afname van de uitstoot van broeikasgassen.
Welke broeikasgassen worden gemeten?
Koolstofdioxide (CO2), Methaan (CH4) en lachgas (N2O).
Van wie is dit model?
Het Wij.land model, speciaal voor veehouderij op veen, is ontwikkeld door Wij.land boer Joost van der Kroon met ondersteuning van Wij.land en studenten van de Universiteit Utrecht.
Kunnen wij er (als journalisten) inzage in krijgen?
Desgewenst kunnen we een perspresentatie van het model organiseren.
Wie hebben het model gevalideerd? Hoe is het gevalideerd?
Het model is gevalideerd door een team van klimaatexperts van de Rabo Carbon bank. Een wetenschappelijke validatie zou te veel vertraging hebben opgeleverd om dit jaar te kunnen starten, én zo duur zijn dat er geen beloning voor de boeren zou overblijven. Rabo Carbon Bank en Wij.land gaan gedurende de looptijd van het project met onafhankelijke, externe experts het model valideren en verbeteren. Doel is om in 2024 een extern bureau de gegenereerde carbon credits te laten verifiëren.
Waarom volstaat het certificeringssysteem van Stichting Nationale Koolstofmarkt niet?
Wij.land is bezig de onderliggende methode via SNK te registreren. De huidige methoden zijn voor onze pilot niet toereikend omdat het waterpeil in het groene hart al hoog is, en vaak alleen in overleg met buren en waterschap verhoogd kan worden via zogenaamde gebiedsprocessen; het planten van bomen in het veenweidegebied niet is toegestaan vanwege landschappelijke waarden en eisen voor weidevogelhabitat en vrijwel alle boeren al blijvend grasland hebben. Ook gaat de SNK methode voor blijvend grasland uit van een projectmatige aanpak waarbij een groep boeren allemaal dezelfde maatregel doorvoert, terwijl het vernieuwende van de pilot door Wij.land en Rabo Carbon Bank hem zit in de keuzevrijheid van de boer om zelf een pakket maatregelen te kiezen.
Hoe worden de resultaten gemeten?
Jaarlijks wordt door een door Rabo Carbon Bank aangewezen partij gecontroleerd of de beloofde klimaatslimme maatregelen zijn toegepast op de ingebrachte percelen (niet elke boer doet mee met zijn/haar hele bedrijf). In 2024 vindt een effectmeting van de bodemkoolstof plaats. Voor de veehouders wordt ieder jaar het klimaatmodel op basis van de beheer gegevens opnieuw gerund.
Hoe komen jullie aan alle data?
De veehouders delen hun bedrijfsdata met Wij.land en die worden, gecombineerd met de resultaten van door Wij.land gestoken bodemmonsters, door Wij.land verwerkt. De uitkomsten van deze analyse worden met de Rabo Carbon Bank gedeeld ten behoeve van contractering. Onafhankelijke auditors (voor toekomstige verificatie van de credits) zullen toegang krijgen tot de geanonimiseerde ruwe data en broncode van het model.
Voor hoeveel jaar worden de maatregelen genomen?
Dit proefproject heeft een looptijd van 3 jaar. De boeren zijn niet juridisch verplicht de maatregelen langer te blijven uitvoeren, maar het ligt in de lijn der verwachting dat de contracten verlengd gaan worden, om aan de eisen van permanentie te voldoen.
Klanten
Wie zijn de afnemers van de credits?
Zakelijke klanten van Rabobank.
Hoe komen de credits – bij toekomstig succes – op de markt?
Rabo Carbon bank garandeert de afname van de (toekomstige) credits door nu al kopers te zoeken en te contracteren.
Wat is de prijs per ton CO2 equivalent? En staat deze vast gedurende de pilot?
De brutoprijs is € 45,- per ton waarvan € 40,- per ton uitbetaald wordt aan de boer. De prijs staat voor drie jaar vast. De helft van de verwachte (gemodelleerde) emissiereductie wordt vooruitbetaald, in drie jaarlijkse betalingen. Aan het eind van het project vindt een eindafrekening plaats op basis van enerzijds de werkelijk vastgelegde hoeveelheid koolstof in de bodem en anderzijds de uitkomsten van het gevalideerde model.
Boeren
Kunnen meer boeren meedoen?
Op dit moment niet, dat is afhankelijk van de tussentijdse evaluatie van de pilot in voorjaar 2022. Boeren die geïnteresseerd zijn in koolstofopslag of broeikasgasreductie kunnen dat aangegeven bij Wij.land voor eventuele projecten in de toekomst.
Kan je als boer ook met andere partijen samenwerken voor koolstofvastlegging?
Ja, voor de percelen die niet ingebracht zijn in de pilot kan je met andere partijen een overeenkomst afsluiten. Of voor emissiereductie of koolstofvastlegging in jaren buiten de ‘pilot-jaren’.
Wat gebeurt er met de neveneffecten van de maatregelen?
Positieve neveneffecten (de zogenaamde co-benefits) zijn onderdeel van het certificaat en mogen dus geclaimd worden door de koper. Eventuele negatieve neveneffecten, zoals verminderde gewasopbrengst door peilverhoging, of kosten gemaakt voor de aanschaf van machines of compost, zijn voor de boer. De maatregelen die genomen worden zijn onderdeel van een duurzaamheidsplan voor het bedrijf dat is opgesteld door een Wij.land adviseur, dus (netto) negatieve neveneffecten worden niet voorzien. Mocht tijdens de uitvoering van de pilot blijken dat er wel negatieve neveneffecten zijn, dan zal de maatregel aangepast of gestopt worden.
Krijg je ook compensatie voor het nemen van de maatregelen?
De compensatie is in de vorm van de betaling voor de koolstofcertificaten, netto € 40,- per ton.
Wat gebeurt er als je minder vastlegt dan van tevoren berekend is?
Dan krijg je in 2024 minder uitbetaald. Maar het voorschot hoeft sowieso niet terugbetaald. Rabo Carbon Bank is verantwoordelijk voor het ‘opzijzetten’ van een deel van de credits om tegenvallers op te vangen.
Wat gebeurt er als je meer vastlegt dan van tevoren berekend is?
Dan krijg je extra uitbetaald tegen de prijs afgesproken in het contract (40 euro /ton).
Overige onderwerpen
Met welke partijen werken jullie samen in deze pilot?
Naast Wij.land en Rabo Carbon Bank de bodem adviseurs van Groeibalans, met Natuurmonumenten en lokale overheden als leveranciers van maaisel, klimaatexperts. We zijn momenteel in gesprek met diverse universiteiten en de Cool Farm Alliance voor de validatie van onze aanpak en model.
Waarom doet Rabobank mee aan dit project?
Rabobank wil een grotere bijdrage leveren aan het tegengaan van klimaatverandering. De manier om dit te doen is directe klanten te helpen met diensten en producten. Boeren kunnen een grote bijdrage leveren mits ze de juiste steun krijgen. Deze pilot is een van de manieren om die steun te bieden.
Waarom doet Wij.land mee aan dit project?
Om boeren te ondersteunen die zich actief inzetten voor bodem- en landschapsherstel. Veel, zo niet alle, regeneratieve maatregelen die Wij.land propageert en ondersteunt dragen bij aan klimaatadaptatie en/of mitigatie. Wij vinden dat die inspanningen beloond moeten kunnen worden door de inzet van publieke en private klimaatfinanciering, óók als bedrijven daarmee (tijdelijk) hun uitstoot nog ‘afkopen’.
Er wordt geschreven dat de Rabo Carbon Bank met de credits greenwashing mogelijk maakt, wat zeggen jullie daarover?
Credits representeren daadwerkelijke en echte investeringen in klimaat verbeterende transities, in dit geval in de landbouw. Credits passen in een klimaatstrategie waarbij eerst wordt gekeken hoe emissies door het bedrijf zelf kunnen worden gereduceerd. Zo selecteren wij de kopers dus ook. Op het moment dat een bedrijf of persoon credits koopt, wordt de druk op het intern reduceren ook vergroot. Er is immers een prijs gezet op elke ton uitstoot.
Hoe weet je als boer dat jouw goede inzet ook goed terecht komt? En niet bij een bedrijf dat imago probeert te poetsen of credits koopt om te compenseren maar niet zelf ook reduceert?
Daar selecteren wij onze kopers op. Overigens is dat niet zo moeilijk omdat steeds meer bedrijven een strategie hebben waarbij credits alleen worden gebruikt om ook resterende emissies te beprijzen en aan te pakken.
Welke voorwaarden of eisen stellen jullie aan de kopende partijen?
Het hebben van concrete doelstellingen voor scope 1 en 2 emissiereductie.